Παρά τους περιορισμούς που επιβάλει το πρωτόκολλο προστασίας από τον κορωναϊό, τιμήθηκε σήμερα στο Αλύκο από το Δήμο Φοινικαίων και από άλλους παρευρισκόμενους η 12η Δεκεμβρίου 1990, το ιστορικό γεγονός της εξέγερσης των Αλυκιωτών κατά της δικτατορίας εκείνης της εποχής που σκότωσε άδικα στα σύνορα τα τέσσερα νεαρά παιδιά επειδή θέλησαν να περάσουν τα σύνορα προς την Ελλάδα.
Ο Δήμαρχος κ. Χρήστος Κίτσος, στη σύντομη ομιλία του τόνισε ότι: “ Στην ιστορία της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας είναι μερικές ημερομηνίες που δεσπόζουν ως σταθμοί αντίστασης και αντίδρασης κατά της υποδούλωσης, της καταπίεσης, της αδικίας. Μία απ’ αυτές ήταν και η Δωδέκατη Δεκεμβρίου του 1990, όταν το καθεστώς των στερημένων ελευθεριών σκότωσε στα σύνορα τέσσερα αθώα ελληνόπουλα από το Αλύκο και τη Γέρμα, που θέλησαν να εγκαταλείψουν τη φτώχια, την ανέχεια, την απαξίωση στην ιδιαίτερη πατρίδα τους και να κουρνιάσουν στην αγκαλιά της Μεγάλης Μητέρας, της Ελλάδας. Ήταν μισός αιώνας χωρισμού από τον εθνικό κορμό, μισός αιώνας μέσα σε ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα και μια ζωή μέσα στο ψέμα που είχαν φωλιάσει στη ζωή των Ελλήνων αυτού του τόπου και αρκέστηκε αυτή η αφορμή να ξεσηκωθούν, με πρόδρομο το Αλύκο, όλα τα χωριά της περιοχής κατά της πιο στυγνής δικτατορίας του αιώνα.
Αυτός ο ξεσηκωμός, αυτή η αντίδραση αποτέλεσαν και το έναυσμα για το μεγάλο ξεσηκωμό ενός ολόκληρου υποδουλωμένου λαού να αναζητά την ελευθερία του ανατρέποντας βίαια το πιο σκληρό καθεστώς του αιώνα. Προσδοκώντας καλύτερες ημέρες, καλύτερη ζωή και ασφάλεια στη γενέτειρα.
Πέρασαν τριάντα ολόκληρα χρόνια από τότε και ερχόμαστε εδώ μπροστά στο ηρώο των Τεσσάρων Τολμηρών: του Αηδόνη Ράφτη, του Θύμιου Μάσιου, του Θανάση Κώτση και του Βαγγέλη Μήτρου και υποκλινόμαστε με ευλάβεια για τον ηρωισμό τους, αλλά και για το δημοκρατικό επαναστατικό πνεύμα του Αλύκου και όλης της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας που αντιστάθηκε και αντιστέκεται ακόμη στους κινδύνους της αλλοίωσης και του εξαφανισμού.
Κάθε χρονιά αυτή η πλατεία γέμιζε με κόσμο. Φέτος όμως είναι άδεια, κενή από ανθρώπους. Ένας αόρατος εχθρός έβαλε ξανά όχι τα ηλεκτροφόρα, αλλά τα ψυχοφθόρα σύνορα μεταξύ παιδιών και μανάδων. Και τα τέσσερα αυτά παιδιά που θυσίασαν τη ζωή τους και στήθηκαν εδώ για να ριζώσει η ελευθερία, σήμερα τη δωδέκατη Δεκέμβρη νιώθουν βαθιά πικραμένοι, γιατί δεν περίμεναν τέτοιες άχαρες μέρες .
Εμείς οι λίγοι όμως και οι πολλές γαλανόλευκες είμαστε σήμερα εδώ για να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα και να παλέψουμε για το όνειρο αυτών των παιδιών που είναι προφανές, η ελευθερία και η ευτυχία στα χώματα των προπαππούδων μας, στη γης που από καταβολής της ανθρωπότητας ο θεός την όρισε για μας και για κανέναν άλλον.
Αδέρφια μας ήρωες, μην κιοτεύετε! Η Ελπίδα υπάρχει! Ο Θεός δε θα μας εγκαταλείψει! Αιώνιο το έργο σας! Αιώνια η μνήμη σας! Ζήτω ο Ελληνισμός! Ζήτω η Δημοκρατία!”,
Με την ευκαιρία αυτή ο λαογραφικός όμιλος Κρανιάς αφιέρωσε ένα συγκινητικό πολυφωνικό τραγούδι αφιερωμένο στον ηρωισμό αυτών των παιδιών.
Ακολούθησε κατάθεση στεφανιών εκ μέρους του Γενικού Προξενείου, του Δημάρχου, των Οικογενειών των πεσότων, την αλβανική κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης, του Δημοτικού Συμβουλίου Φοινικαίων, των βουλευτών της περιοχής, των πρωην πολιτικών κρατούμενων, του διευθυντή παιδείας Φοινίκης&Δερόπολης και άλλους.
Με την ανάκρουση των δύο εθνικών ύμνων Αλβανίας και Ελλάδας και με την έκκληση της διαχειρίστριας του Αλύκου και συντονίστρια των δρώμενων της ημέρας Ελένη Παππά, έληξε αυτή η συμβολική αλλά ουσιαστική δραστηριότητα προς τιμή των ηρώων της Δημοκρατίας στην ημέρα του Αγίου Σπυρίδωνα.
